4 Đề khảo sát chất lượng giữa học kì 2 Ngữ văn Lớp 9 Sách Cánh diều - Năm học 2022-2023 - Trường THCS Lộc Hạ (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: 4 Đề khảo sát chất lượng giữa học kì 2 Ngữ văn Lớp 9 Sách Cánh diều - Năm học 2022-2023 - Trường THCS Lộc Hạ (Có đáp án)

1. PHÒNG GD-ĐT TP NAM ĐỊNH ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG GIỮA HỌC KÌ II TRƯỜNG THCS LỘC HẠ NĂM HỌC 2022-2023 MÔN: NGỮ VĂN 9 (Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) MÃ ĐỀ 01 PHẦN I: TRẮC NGHIỆM :( 2 điểm) Hãy chọn phương án đúng để viết vào tờ giấythi. Câu 1: Ý nào sau đây nêu nhận xét không đúng về khởi ngữ : A. Khởi ngữ là thành phần không thể thiếu được trong câu B. Khởi ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu C. Có thể thêm một số quan hệ từ trước khởi ngữ D. Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ Câu 2: Câu văn nào sau đây không có khởi ngữ? A. Tôi thì tôi xin chịu. B. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động . C. Giàu, tôi cũng giàu rồi. D. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm . Câu 3: Câu văn nào sau đây không chứa thành phần cảm thán A. Trời ơi, chỉ còn có năm phút ! ( Nguyễn Thành Long) B. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi. ( Nguyễn Quang Sáng ) C.Ồ , sao mà độ ấy vui thế.( Kim Lân ) D. Ô hay! Buồn vương cây ngô đồng . ( Bích Khê) Câu 4: Trong hai câu thơ: "Sương chùng chình qua ngõ/ Hình như thu đã về" (Hữu Thỉnh) từ "Hình như" thuộc thành phần : A. Thành phần tình thái. C. Thành phần gọi – đáp. B. Thành phần phụ chú D. Thành phần cảm thán. Câu 5: Trong những từ ngữ sau đây, từ ngữ nào có độ tin cậy cao nhất ? A. Chắc là C. Chắc hẳn B. Có vẻ như D. Chắc chắn Câu 6: Cho đoạn văn: "Cũng may mà bằng mấy nét vẽ, họa sĩ ghi xong lần đầu gương mặt của người thanh niên. Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá." (Nguyễn Thành Long). Các câu trong đoạn văn trên liên kết với nhau bằng phép liên kết : A. Phép lặp. B. Phép thế. C. Phép liên tưởng. D. Phép nối. Câu 7: Câu văn: “ Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ. ( Lê Minh Khuê) có thành phần A. tình thái B. khởi ngữ C. phụ chú D. cảm thán Câu 8: Phép so sánh trong câu thơ sau có tác dụng gì “ Không có kính ừ thì ướt áo- Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời.” ( Phạm Tiến Duật) A. Nhấn mạnh cơn mưa to. B. Nhấn mạnh sự ngạc nhiên của người lính. C. Nhấn mạnh sự vất vả, gian khổ mà người lính phải trải qua. D. Nhấn mạnh tinh thần lạc quan của người lính.
2. PHẦN II : ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN (2,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Bất cứ ai cũng đã từng thất bại, đã từng vấp ngã ít nhất một lần trong đời như một quy luật bất biến của tự nhiên. Có nhiều người có khả năng vực dậy, đứng lên rồi nhẹ nhàng bước tiếp như thể chẳng có chuyện gì xảy ra, nhưng cũng có nhiều người chỉ có thể ngồi một chỗ và vẫn luôn tự hỏi lí do vì sao bản thân lại có thể dễ dàng “mắc bẫy” đến như thế Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho ta một bài học đáng giá: về một bài toán đã áp dụng cách giải sai, về lòng tốt đã gửi nhầm chủ nhân hay về một tình yêu lâu dài bỗng phát hiện đã trao nhầm đối tượng, Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi, nên hãy sống hết mình để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà thôi (Trích Hãy học cách đứng lên sau vấp ngã, theo 4/6/2015) a. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. (0,5 điểm) b. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong các câu văn sau: “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi.”(1 điểm) c. Em hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất trong đoạn trích trên. (0,5 điểm) PHẦN III. TẬP LÀM VĂN(6 điểm) Câu 1: (1,5 điểm) Viết một đoạn văn từ 15 đến 20 câu trình bày suy nghĩ của em về quan điểm sau: “Bị đánh bại chỉ là tình trạng nhất thời, bỏ cuộc mới là sự thất bại vĩnh viễn.” Câu 2 : (4,5 điểm) Phân tích nhân vật anh thanh niên trong văn bản Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. HẾT
3. PHÒNG GD-ĐT TP NAM ĐỊNH ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG GIỮA HỌC KÌ II TRƯỜNG THCS LỘC HẠ NĂM HỌC 2022-2023 MÔN: NGỮ VĂN 9 (Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) MÃ ĐỀ 02 PHẦN I: TRẮC NGHIỆM :( 2 điểm) Hãy chọn phương án đúng để viết vào tờ giấy thi. Câu 1: Ý nào sau đây nêu nhận xét không đúng về khởi ngữ : A. Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ B. Khởi ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu C. Có thể thêm một số quan hệ từ trước khởi ngữ D. Khởi ngữ là thành phần không thể thiếu được trong câu Câu 2: : Phép so sánh trong câu thơ sau có tác dụng gì “ Không có kính ừ thì ướt áo- Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời.” ( Phạm Tiến Duật) A. Nhấn mạnh sự vất vả, gian khổ mà người lính phải trải qua B. Nhấn mạnh sự ngạc nhiên của người lính. C. Nhấn mạnh cơn mưa to D. Nhấn mạnh tinh thần lạc quan của người lính. Câu 3 : Câu văn: “ Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ. ( Lê Minh Khuê) có thành phần A. cảm thán B. khởi ngữ C. phụ chú D. tình thái Câu 4: Câu văn nào sau đây không có khởi ngữ? A. Tôi thì tôi xin chịu. B. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm . C. Giàu, tôi cũng giàu rồi. D. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động. Câu 5: Câu văn nào sau đây không chứa thành phần cảm thán A. Trời ơi, chỉ còn có năm phút ! ( Nguyễn Thành Long) B. Ồ , sao mà độ ấy vui thế.( Kim Lân ) C. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi. ( Nguyễn Quang Sáng ) D. Ô hay! Buồn vương cây ngô đồng . ( Bích Khê) Câu 6: Trong hai câu thơ: "Sương chùng chình qua ngõ/ Hình như thu đã về" (Hữu Thỉnh) từ "Hình như" thuộc thành phần : A. Chắc chắn C. Thành phần gọi – đáp. B. Thành phần tình thái. D. Thành phần cảm thán. Câu 7: Trong những từ ngữ sau đây, từ ngữ nào có độ tin cậy cao nhất ? A. Chắc chắn C. Chắc hẳn B. Có vẻ như D. Thành phần phụ chú Câu 8: Cho đoạn văn: "Cũng may mà bằng mấy nét vẽ, họa sĩ ghi xong lần đầu gương mặt của người thanh niên. Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá." (Nguyễn Thành Long). Các câu trong đoạn văn trên liên kết với nhau bằng phép liên kết : A. Phép lặp. B. Phép thế. C. Phép liên tưởng. D. Phép nối.
4. PHẦN II : ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN (2,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Bất cứ ai cũng đã từng thất bại, đã từng vấp ngã ít nhất một lần trong đời như một quy luật bất biến của tự nhiên. Có nhiều người có khả năng vực dậy, đứng lên rồi nhẹ nhàng bước tiếp như thể chẳng có chuyện gì xảy ra, nhưng cũng có nhiều người chỉ có thể ngồi một chỗ và vẫn luôn tự hỏi lí do vì sao bản thân lại có thể dễ dàng “mắc bẫy” đến như thế Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho ta một bài học đáng giá: về một bài toán đã áp dụng cách giải sai, về lòng tốt đã gửi nhầm chủ nhân hay về một tình yêu lâu dài bỗng phát hiện đã trao nhầm đối tượng, Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi, nên hãy sống hết mình để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà thôi (Trích Hãy học cách đứng lên sau vấp ngã, theo 4/6/2015) a. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. (0,5 điểm) b. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong các câu văn sau: “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi.”(1 điểm) c. Em hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất trong đoạn trích trên. (0,5 điểm) PHẦN III. TẬP LÀM VĂN(6 điểm) Câu 1: (1,5 điểm) Viết một đoạn văn từ 15 đến 20 câu trình bày suy nghĩ của em về quan điểm sau: “Bị đánh bại chỉ là tình trạng nhất thời, bỏ cuộc mới là sự thất bại vĩnh viễn.” Câu 2 :(4,5 điểm) Phân tích nhân vật anh thanh niên trong văn bản Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. HẾT
5. PHÒNG GD-ĐT TP NAM ĐỊNH ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG GIỮA HỌC KÌ II TRƯỜNG THCS LỘC HẠ NĂM HỌC 2022-2023 MÔN: NGỮ VĂN 9 (Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) MÃ ĐỀ 03 PHẦN I: TRẮC NGHIỆM :( 2 điểm) Hãy chọn phương án đúng để viết vào tờ giấythi. Câu 1: Câu văn nào sau đây không chứa thành phần cảm thán A. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi. ( Nguyễn Quang Sáng ) B. Trời ơi, chỉ còn có năm phút ! ( Nguyễn Thành Long) C.Ồ , sao mà độ ấy vui thế.( Kim Lân ) D. Ô hay! Buồn vương cây ngô đồng . ( Bích Khê) Câu 2: Trong những từ ngữ sau đây, từ ngữ nào có độ tin cậy cao nhất ? A. Chắc là C. Chắc chắn B. Có vẻ như D. Chắc hẳn Câu 3: Trong hai câu thơ: "Sương chùng chình qua ngõ/ Hình như thu đã về" (Hữu Thỉnh) từ "Hình như" thuộc thành phần : A. Thành phần gọi – đáp. C. Thành phần tình thái. B. Thành phần phụ chú D. Thành phần cảm thán. Câu 4: Cho đoạn văn: "Cũng may mà bằng mấy nét vẽ, họa sĩ ghi xong lần đầu gương mặt của người thanh niên. Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá." (Nguyễn Thành Long). Các câu trong đoạn văn trên liên kết với nhau bằng phép liên kết : A. Phép thế. B. Phép lặp. C. Phép liên tưởng. D. Phép nối. Câu 5: Phép so sánh trong câu thơ sau có tác dụng gì “ Không có kính ừ thì ướt áo- Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời.” ( Phạm Tiến Duật) A. Nhấn mạnh cơn mưa to. B. Nhấn mạnh sự vất vả, gian khổ mà người lính phải trải qua C. Nhấn mạnh sự ngạc nhiên của người lính. D. Nhấn mạnh tinh thần lạc quan của người lính. Câu 6: Ý nào sau đây nêu nhận xét không đúng về khởi ngữ : A. Có thể thêm một số quan hệ từ trước khởi ngữ B. Khởi ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu C. Khởi ngữ là thành phần không thể thiếu được trong câu D. Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ Câu 7: Câu văn nào sau đây không có khởi ngữ? A. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động . B. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm C. Giàu, tôi cũng giàu rồi. D. Tôi thì tôi xin chịu Câu 8: Câu văn: “ Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ. ( Lê Minh Khuê) có thành phần
6. A. cảm thán B. khởi ngữ C. phụ chú D. tình thái PHẦN II : ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN (2,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Bất cứ ai cũng đã từng thất bại, đã từng vấp ngã ít nhất một lần trong đời như một quy luật bất biến của tự nhiên. Có nhiều người có khả năng vực dậy, đứng lên rồi nhẹ nhàng bước tiếp như thể chẳng có chuyện gì xảy ra, nhưng cũng có nhiều người chỉ có thể ngồi một chỗ và vẫn luôn tự hỏi lí do vì sao bản thân lại có thể dễ dàng “mắc bẫy” đến như thế Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho ta một bài học đáng giá: về một bài toán đã áp dụng cách giải sai, về lòng tốt đã gửi nhầm chủ nhân hay về một tình yêu lâu dài bỗng phát hiện đã trao nhầm đối tượng, Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi, nên hãy sống hết mình để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà thôi (Trích Hãy học cách đứng lên sau vấp ngã, theo 4/6/2015) a. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. (0,5 điểm) b. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong các câu văn sau: “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi.”(1 điểm) c. Em hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất trong đoạn trích trên. (0,5 điểm) PHẦN III. TẬP LÀM VĂN(6 điểm) Câu 1: (1,5 điểm) Viết một đoạn văn từ 15 đến 20 câu trình bày suy nghĩ của em về quan điểm sau: “Bị đánh bại chỉ là tình trạng nhất thời, bỏ cuộc mới là sự thất bại vĩnh viễn.” Câu 2 :(4,5 điểm) Phân tích nhân vật anh thanh niên trong văn bản Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. HẾT
7. PHÒNG GD-ĐT TP NAM ĐỊNH ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG GIỮA HỌC KÌ II TRƯỜNG THCS LỘC HẠ NĂM HỌC 2022-2023 MÔN: NGỮ VĂN 9 (Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) MÃ ĐỀ 04 PHẦN I: TRẮC NGHIỆM :( 2 điểm) Hãy chọn phương án đúng để viết vào tờ giấythi. Câu 1: Trong hai câu thơ: "Sương chùng chình qua ngõ/ Hình như thu đã về" (Hữu Thỉnh) từ "Hình như" thuộc thành phần : A. Thành phần phụ chú C. Thành phần gọi – đáp. B. Thành phần tình thái. D. Thành phần cảm thán Câu 2: Câu văn: “ Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ. ( Lê Minh Khuê) có thành phần A. phụ chú B. khởi ngữ C. tình thái D. cảm thán Câu 3: Phép so sánh trong câu thơ sau có tác dụng gì “ Không có kính ừ thì ướt áo- Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời.” ( Phạm Tiến Duật) A. Nhấn mạnh cơn mưa to. B. Nhấn mạnh sự ngạc nhiên của người lính. C. Nhấn mạnh tinh thần lạc quan của người lính. D. Nhấn mạnh sự vất vả, gian khổ mà người lính phải trải qua. Câu 4: Câu văn nào sau đây không có khởi ngữ? A. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm. B. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động . C. Giàu, tôi cũng giàu rồi. D. Tôi thì tôi xin chịu. Câu 5: Câu văn nào sau đây không chứa thành phần cảm thán A.Trời ơi, chỉ còn có năm phút ! ( Nguyễn Thành Long) B. Ô hay! Buồn vương cây ngô đồng . ( Bích Khê) C. Ồ , sao mà độ ấy vui thế.( Kim Lân ) D. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi. ( Nguyễn Quang Sáng ) Câu 6: Cho đoạn văn: "Cũng may mà bằng mấy nét vẽ, họa sĩ ghi xong lần đầu gương mặt của người thanh niên. Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá." (Nguyễn Thành Long). Các câu trong đoạn văn trên liên kết với nhau bằng phép liên kết : A. Phép lặp. B. Phép liên tưởng. C. Phép thế. D. Phép nối. Câu 7: Trong những từ ngữ sau đây, từ ngữ nào có độ tin cậy cao nhất ? A. Chắc chắn C. Chắc hẳn B. Có vẻ như D. Chắc là Câu 8: Ý nào sau đây nêu nhận xét không đúng về khởi ngữ : A. Khởi ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu B. Khởi ngữ là thành phần không thể thiếu được trong câu C. Có thể thêm một số quan hệ từ trước khởi ngữ
8. D. Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ PHẦN II : ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN (2,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Bất cứ ai cũng đã từng thất bại, đã từng vấp ngã ít nhất một lần trong đời như một quy luật bất biến của tự nhiên. Có nhiều người có khả năng vực dậy, đứng lên rồi nhẹ nhàng bước tiếp như thể chẳng có chuyện gì xảy ra, nhưng cũng có nhiều người chỉ có thể ngồi một chỗ và vẫn luôn tự hỏi lí do vì sao bản thân lại có thể dễ dàng “mắc bẫy” đến như thế Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho ta một bài học đáng giá: về một bài toán đã áp dụng cách giải sai, về lòng tốt đã gửi nhầm chủ nhân hay về một tình yêu lâu dài bỗng phát hiện đã trao nhầm đối tượng, Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi, nên hãy sống hết mình để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà thôi (Trích Hãy học cách đứng lên sau vấp ngã, theo 4/6/2015) a. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. (0,5 điểm) b. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong các câu văn sau: “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi.”(1 điểm) c. Em hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất trong đoạn trích trên. (0,5 điểm) PHẦN III. TẬP LÀM VĂN (6 điểm) Câu 1: (1,5 điểm) Viết một đoạn văn từ 15 đến 20 câu trình bày suy nghĩ của em về quan điểm sau: “Bị đánh bại chỉ là tình trạng nhất thời, bỏ cuộc mới là sự thất bại vĩnh viễn.” Câu 2 :(4,5 điểm) Phân tích nhân vật anh thanh niên trong văn bản Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. HẾT
9. HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG GIỮA HỌC KÌ II NĂM HỌC 2022-2023- Môn: NGỮ VĂN 9 Tổng điểm cho cả bài thi là 10 điểm. Yêu cầu về nội dung, hình thức và phân bố điểm như sau: Phần I: Trắc nghiệm (2.0 điểm) CÂU 1 2 3 4 5 6 7 8 MÃ ĐỀ 01 A D B A D B A C 02 D A D B C B A B 03 A C C A B C B D 04 B C D A D C A B * Trả lời đúng mỗi câu cho 0.25 điểm. Trả lời sai hoặc nhiều hơn một đáp án cho mỗi câu thì không cho điểm. PHẦN II: Đọc hiểu văn bản ( 2 điểm) Câu 1 (0,5 điểm) Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận Câu 2. (1,0 điểm) Đoạn văn sử dụng ba biện pháp tu từ - Học sinh nêu được tên 1 trong 3 biện pháp tu từ và biểu hiện của phép tu từ đó (0,5 điểm) + Điệp ngữ (Đừng để khi) + Điệp cấu trúc ngữ pháp ( Đừng để khi mà ) + Đối lập (tia nắng đã lên, cơn mưa đã tạnh >< con tim băng lạnh, giọt lệ tuôn rơi). -Phân tích được tác dụng: (0,5 điểm) + Biện pháp điệp ngữ, điệp cấu trúc ngữ pháp: Tạo âm hưởng nhịp nhàng, cân đối; nhấn mạnh, khuyến khích mọi người hãy từ bỏ những ưu phiền để sống vui vẻ, hòa nhịp với thế giới xung quanh + Biện pháp đối lập: Làm nổi bật sự trái ngược giữa ngoại cảnh với tâm trạng con người, nhằm khích lệ con người từ bỏ những ưu phiền, hướng đến cuộc sống vui tươi, ý nghĩa. *Lưu ý: Nếu nêu sai tên và biểu hiện của phép tu từ không chấm điểm phần phân tích tác dụng. Câu 3. (0,5 đ) Học sinh rút được ra một thông điệp có ý nghĩa cho 0,5 điểm Một số thông điệp tham khảo: - Thất bại, vấp ngã là một phần tất yếu của cuộc sống vì vậy đừng sợ vấp ngã, thất bại. - Bất kì vấp ngã, sai lầm nào cũng mang đến cho ta bài học trong cuộc sống vì vậy hãy học cách đứng dậy sau những vấp ngã. (Chấp nhận những cách diễn đạt khác nếu thông điệp rút ra thực sự có ý nghĩa) PHẦN III: Tập làm văn( 6 điểm) Câu 1 (1.5 điểm) *Yêu cầu về kĩ năng: Hình thức trình bày: một đoạn văn nghị luận, ý rõ ràng, lập luận chặt chẽ, đủ số câu quy định.
10. *Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể có nhiều cách lập luận khác nhau, song phải làm sáng tỏ được vấn đề nghị luận. Sau đây là một số ý mang tính định hướng: - Giải thích: (0,25 điểm) + Bị đánh bại chỉ là tình trạng nhất thời: (thất) bại chỉ có ý nghĩa trong một thời điểm nhất định, lần này thất bại nhưng lần sau có thể không . + Bỏ cuộc mới là thất bại vĩnh viễn: không theo đuổi mục đích nữa, đầu hàng, buông xuôi nghĩa là chấp nhận sự thất bại vĩnh viễn. => Câu nói nêu lên vấn đề: Trong cuộc sống không nên từ bỏ mục đích mà mình đang theo đuổi vì đó chính là chấp nhận sự thất bại vĩnh viễn. Muốn giành chiến thắng phải theo đuổi mục đích đến cùng. - Phân tích, chứng minh (0,75 đ) Khẳng định đây là ý kiến đúng vì + Trong hành trình đi đến mục đích, con người không chỉ có thắng mà còn có bại, thất bại có thể xem như điều tất yếu của cuộc sống : “Ai chiến thắng mà không hề chiến bại” (Tố Hữu) vì thế chúng ta cần biết đối mặt với thất bại, hãy xem như đó chỉ là tình trạng nhất thời mà thôi. + Hiểu điều đó để khi gặp thất bại ta không chán nản và bỏ cuộc mà biết đứng lên sau thất bại. Bởi trong mỗi thất bại luôn có mầm mống của sự thành công. Chỉ có đứng lên tiếp tục thực hiện mục đích chúng ta mới có cơ hội giành chiến thắng. + Không bỏ cuộc khi thất bại ta sẽ vượt qua được những khó khăn thử thách, có ý chí nghị lực, vượt qua được chính mình để vươn lên và sống có ích cho đời. + Nếu bỏ cuộc ta sẽ không còn cơ hội để thử sức, để hướng tới thành công mà mình muốn, ta sẽ thất bại mãi mãi. ( Hs lấy dẫn chứng cụ thể để chứng minh) - Phê phán: ( 0,25 đ) + Những người khi thất bại liền bỏ cuộc, buông xuôi đầu hàng, sống thiếu niềm tin + Một số người thất bại bị cuốn theo cái xấu, cái tầm thường, bi quan, bế tắc và có những hành vi tiêu cực. - Bài học nhận thức và hành động: (0,25 đ) + Cần nhận thức rằng mỗi người phải tự đứng dậy sau thất bại và tiếp tục theo đuổi lí tưởng, mục tiêu cuộc đời mình + Cần ra sức trau dồi, rèn luyện ý chí, nghị lực cũng như sự bền lòng phấn đấu trong học tập và nỗ lực theo đuổi mục tiêu đã đặt ra. *Cách cho điểm: - Nếu vi phạm hình thức đoạn văn hoặc không đúng về dung lượng trừ 0,25 điểm. - Về nội dung giáo viên căn cứ vào định hướng mức điểm từng phần để cho điểm phù hợp. . Câu 2: (4,5 điểm): a. Mở bài: (0.5 đ) - Giới thiệu chung về tác giả và hoàn cảnh ra đời tác phẩm: -Giới thiệu nhân vật anh thanh niên: sống và làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn với những phẩm chất tốt đẹp : lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm cao b. Thân bài: (3,5 đ) Giới thiệu khái quát nhân vật (0,25 điểm)
11. - Anh thanh niên là nhân vật trung tâm của truyện, chỉ xuất hiện trong giây lát từ cuộc gặp gỡ bất ngờ, thú vị của anh, ông họa sỹ, cô kỹ sư nhưng vẫn là điểm sáng nổi bật nhất trong bức tranh mà tác giả thể hiện. Phân tích * Hoàn cảnh sống và làm việc (1đ) - Hoàn cảnh sống và làm việc: một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét, với công việc “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hằng ngày”. Công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao. - Gian khổ nhất đối với anh là phải sống trong hoàn cảnh cô độc, một mình trên đỉnh núi cao hàng tháng hàng năm. Điều ấy khiến anh trở thành một trong những người “cô độc nhất thế gian” và thèm người đến nỗi thỉnh thoảng phải ngăn cây chặn đường dừng xe khách qua núi để gặp người trò chuyện. * Những phẩm chất cao đẹp (2,0 điểm) - Ý thức công việc và lòng yêu nghề của mình. Thấy được công việc lặng thầm này là có ích cho cuộc sống và cho mọi người (cụ thể khi ấy là phục vụ cho cuộc kháng chiến chống Mĩ; Góp phần bắn rơi nhiều máy bay Mĩ trên cầu Hàm Rồng, Thanh Hóa). Anh thấy cuộc sống và công việc của mình thật có ý nghĩa, thật hạnh phúc. - Yêu sách và rất ham đọc sách – những người thầy, người bạn tốt lúc nào cũng sẵn sàng bên anh. - Anh không cảm thấy cô đơn vì biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống khoa học, ngăn nắp, chủ động, ngoài công việc anh còn chăm hoa, nuôi gà, nhà cửa và nơi làm việc nhỏ nhắn, xinh xắn, gọn gàng và khá đẹp. - Anh thanh niên là người cởi mở, chân thành, rất quí trọng tình cảm con người, khao khát gặp gỡ mọi người - Anh còn là người rất khiêm tốn, thành thực. Cảm thấy công việc và những lời giới thiệu nhiệt tình của bác lái xe về mình là chưa xứng đáng, đóng góp của mình chỉ là bình thường nhỏ bé so với bao nhiêu người khác. Khi ông họa sĩ muốn kí họa chân dung, anh từ chối, e ngại và giới thiệu những người khác cho ông vẽ. - Anh còn là người rất ân cần chu đáo, hiếu khách: Trao gói tam thất cho bác lái xe, tiếp đón nồng nhiệt, chân thành tự nhiên với ông học sĩ và cô kĩ sư, tặng hoa, tặng làn trứng tươi cho những vị khách quí Đánh giá (0,25 điểm) - Nghệ thuật: cốt truyện đơn giản,tình huống bất ngờ, nhân vật không có tên cụ thể - Nội dung: khắc họa hình ảnh anh thanh niên với những phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam, cho những người lao động mới, những con người thầm lặng với những cống hiến thầm lặng c. Kết bài: (0.5 đ) Chỉ qua một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, qua cảm nhận của các nhân vật khác, chân dung của người thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu đã hiện lên rõ nét và đầy sức thuyết phục với những phẩm chất tốt đẹp, trong sáng về tinh thần, tình cảm, cách sống và những suy nghĩ về nghề nghiệp, cuộc sống. Đó là một trong những con người lao động trẻ tuổi, làm công việc lặng lẽ mà vô cùng cần thiết, có ích cho nhân dân, đất nước *Lưu ý: Giáo viên căn cứ vào bài làm của học sinh ở mỗi ý trong từng câu để linh hoạt cho điểm phù hợp. Điểm toàn bài là điểm rải của các câu cộng lại HẾT