Bài giảng Khoa học tự nhiên Lớp 9 Sách Kết nối tri thức - Tiết 34: Thoái hóa do tự thụ phấn và do giao phối gần - Trường THCS Tân Thành

Nội dung tài liệu: Bài giảng Khoa học tự nhiên Lớp 9 Sách Kết nối tri thức - Tiết 34: Thoái hóa do tự thụ phấn và do giao phối gần - Trường THCS Tân Thành

1. Kiểm tra bài cũ: ? Những tác nhân nào gây đột biến nhân tạo? Tác nhân vật lí: + Tia phóng xạ: Chiếu lần lược các tia, xuyên qua màng, mô (xuyên sâu). Tác động lên ADN. + Tia tử ngoại: Chiếu tia xuyên qua màng (xuyên nông). + Sốc nhiệt: Tăng giảm nhiệt độ môi trường đột ngột. - Tác nhân hoá học: Hoá chất: EMS, NMU, NEU, cônsixin.
2. Bài 34 THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
3. KIỂM TRA MIỆNG Các dấu hiệu: Các con lai ở thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần, năng suất kém, chống chịu với môi trường kém, giảm khả năng thích nghi với đời sống, dị dạng là biểu hiện của hiện tượng gì? •A. Đột biến NST •B. Đột biến gen •C. Ưu thế lai •D. Thoái hóa giống
4. Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn
5. GIAO PHẤN TỰ THỤ PHẤN . HOA ĐỰC . . . . . . . . . HOA CÁI
6. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn ? Tự thụ phấn khác giao phấn ở điểm cơ bản nào. - Giao phấn: Hạt phấn ở hoa của cây này thụ phấn cho hoa của cây khác. - Tự thụ phấn : Hạt phấn ở hoa của một cây thụ phấn ngay cho hoa của cây đó.
7. Hình 34.1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở ngô Dạng ban đầu: cây điển hình ở quần thể giao phấn. Từ 1-7: cây tự thụ phấn sau 1-7 thế hệ
8. Tự Tự thụ thụ 2,93m phấn phấn qua qua 15 thế 30 2,46m hệ thế hệ 2,34 m NS : 47,6 tạ/ha NS: 24,1 tạ/ha NS: 15,2 tạ/ha
9. Ban đầu Thoái hóa
10. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào? Các cá thể của thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần: - Phát triển chậm - Chiều cao giảm - Năng suất giảm - Bộc lộ đặc điểm xấu, dị dạng, bị chết
11. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn Ví dụ về hiện tượng thoái hoá ở một số cây khác ? Ở cây hồng xiêm thoái hoá qủa nhỏ, không ngọt, ít quả. Bưởi thoái hoá quả nhỏ, khô
12. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn Sinh trưởng và phát + Đối với cây giao phấn: triển chậm Khi tiến hành tự thụ phấn Sức chống chịu kém bắt buộc qua các thế hệ thì con cháu Chiều cao, năng suất giảm, nhiều cây bị chết Bộc lộ các tính trạng xấu
13. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2. Hiện tượng thoái hóa do giao phối gần ở động vật. a. Giao phối gần (giao phối cận huyết) Giao phối gần là gì? Ví dụ? Giao phối gần (giao phối cận huyết): Là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ một cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái.
14. Aa AA AA Aa Aa AA aa Aa
15. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2. Hiện tượng thoái hóa do giao phối gần ở động vật. a. Giao phối gần (giao phối cận huyết) b. Thoái hóa do giao phối gần
16. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2. Hiện tượng thoái hóa do giao phối gần ở động vật. a. Giao phối gần (giao phối cận huyết) b. Thoái hóa do giao phối gần Giao phối gần gây ra những hậu quả nào ở động vật? Biểu hiện thoái hóa ở thế hệ sau: - Sinh trưởng, phát triển yếu - Sinh sản giảm, quái thai, dị tật, chết non
17. I. Hiện tượng thoái hóa 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2. Hiện tượng thoái hóa do giao phối gần ở động vật. a. Giao phối gần (giao phối cận huyết) b. Thoái hóa do giao phối gần Biểu hiện của sự thoái hóa do giao phối gần ở động vật và sự thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn giống nhau ở những đặc điểm nào? ü Sức sống kém dần ü Năng suất giảm dần ü Sinh sản giảm, xuất hiện hiện tượng dị dạng, gây chết
18. I. Hiện tượng thoái hóa II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
19. Đời đầu Tỉ lệ  Đời sau Aa Dị hợp tử 100 Đồng hợp tử 0 Aa Aa Aa *Thảo luận nhóm Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào? Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết cho tỉ lệ thể dị hợp giảm dần, tỉ lệ thể đồng hợp tăng (kể cả đồng hợp tử gen trội và gen lặn
20. *Thảo luận nhóm:Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa? Tỉ lệ thể đồng hợp tăng (đồng hợp trội và đồng hợp lặn bằng nhau). Tỉ lệ thể di hợp giảm. + Gen lặn thường biểu hiện tính trạng xấu. + Gen lặn gây hại khi ở thể dị hợp không được biểu hiện. + Các gen lặn khi gặp nhau (Ở thể đồng hợp) thì biểu hiện ra kiểu hình. Tuy nhiên, ở một số loài động vật, thực vật cặp gen đồng hợp không gây hại nên không gây hiện tượng thoái hoá, do vậy vẫn có thể tiến hành giao phối gần. Ví dụ: Ở thực vật (đậu Hà Lan, cà chua ). Ở động vật (chim bồ câu, cu gáy ).
21. - 1 số SV không bị thoái hóa khi tự thụ phấn & giao phối gần vì chúng mang những cặp gen đồng hợp không gây hại
22. I. Hiện tượng thoái hóa II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa Nguyên nhân của thoái hóa: Là vì tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại.
23. Bài tập: Xét một quần thể tự thụ phấn ban đầu có 100% cá thể dị hợp Aa . Hãy xác định tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ % thể đồng hợp và thể dị hợp ở các thế hệ F1 và F2 rồi ghi kết quả vào bảng sau : Tỉ lệ Tỉ lệ kiểu gen % thể % thể dị hợp đồng Đời AA Aa aa Aa hợp AA và aa P 0 1 0 100% 0% F1 F2
24. P : Aa x Aa GP: F1:
25. Tỉ lệ Tỉ lệ kiểu gen % thể % thể dị hợp đồng Đời AA Aa aa Aa hợp AA và aa P 0 1 0 100% 0% F 1 50% 50% F2
26. P : Aa x Aa GP: F1: F2: hay
27. Tỉ lệ Tỉ lệ kiểu gen % thể % thể dị hợp đồng Đời AA Aa aa Aa hợp AA và aa P 0 1 0 100% 0% F 1 50% 50% F 2 25% 75%
28. I. Hiện tượng thoái hóa II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống Vì sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hóa nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống ? Trong chọn giống, người ta dùng các phương pháp này vì - Củng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn, loại bỏ gen xấu ra khỏi quần thể. - Tạo dòng thuần. - Phát hiện các gen xấu để loại bỏ khỏi quần thể. - Xuất hiện cặp gen đồng hợp tử
29. Chọn đáp án đúng: • ? Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa. a. Tạo ra thể dị hợp b. Tạo ra thể đồng hợp trội c. Tạo ra thể đồng hợp lặnc d. Cả a và b e. Cả b và c
30. Câu hỏi: • ? Giải thích vì sao người ta cấm anh em có quan hệ huyết thống gần nhau lấy nhau (có cùng dòng máu trực hệ, có họ trong phạm vi 3 đời).
31. •Ở người 20-30% số con của các cặp bố mẹ kết hôn gần bị chết non hay mang các dị tật bẩm sinh. •Tại Brazin, ở 1 hòn đảo nhỏ có 1 cộng đồng khoảng 300 người. Do cách li, họ phải kết hôn gần nên sinh ra 1 lớp người bị bạch tạng.
32. Câu hỏi: • ? Để hạn chế hiện tượng thoái hoá giống ở vật nuôi nhân dân ta làm như thế nào. - Hạn chế hiện tượng trùng huyết bằng cách thay đổi con đực giống.
33. Trò chơi đi tìm kiến thức! 1 2 3 4 5 6
34. Những đứa trẻ phát triển không bình thường Năm 2007, Ban Dân vận Lào Cai khảo sát tại 44 xã của 9 huyện/TP, trong 224 cặp kết hôn cận huyết, thì có 221 cặp là con bác lấy con dì, con chị gái lấy con em trai, cháu lấy dì, chú lấy cháu, cháu lấy cô. Cá biệt có 3 cặp là con anh trai lấy con em trai. Trong 558 trẻ sinh ra từ các cặp vợ chồng này có 51 trẻ phát triển không bình thường. Các cháu bị bạch tạng, thiểu năng trí tuệ, liệt, câm, lông mi trắng, thọt, đần độn. Tám trẻ đã chết.
35. Dặn dò: • Về nhà học bài cũ & trả lời câu hỏi 1, 2 SGK • Tìm hiểu bài 35 và hoàn thành các bài tập trong mỗi mục của bài.
36. CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC TỐT