Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 Sách Kết nối tri thức - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ" - Trường THCS Tân Thành

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 Sách Kết nối tri thức - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ" - Trường THCS Tân Thành

1. CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!
2. KHỞI ĐỘNG Em hãy kể tên những tác phẩm văn học viết về đề tài mùa xuân? Em thích nhất bài thơ nào? Vì sao em thích?
3. Tiết MÙA XUÂN NHO NHỎ (Thanh Hải)
4. NỘI DUNG BÀI HỌC I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời 2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, Cách Mạng 3. Tâm niệm nhà thơ 4. Lời ngợi ca quê hương, đất nước III. TỔNG KẾT
5. I. TÌM HIỂU CHUNG
6. 1. Tác giả Thanh Hải - Tên khai sinh: Phạm Bá Ngoãn (1930- 1980). - Quê: Thừa Thiên Huế. - Ông đã có công trong việc xây dựng nền văn hóa cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu chống Mĩ.
7. 2. Tác phẩm - Bài “Mùa xuân nho nhỏ” được sáng tác vào tháng 11/1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, thể hiện niềm yêu thiết tha cuộc sống, đất nước và ước nguyện của tác giả. - Bố cục: 4 phần
8. 2. Tác phẩm BỐ CỤC 4 PHẦN Khổ 1 Khổ 2, 3 Khổ 4, 5 Khổ 6 Suy nghĩ và ước Cảm xúc trước Lời ngợi ca quê Cảm xúc về mùa nguyện của nhà mùa xuân của hương, đất nước xuân đất nước, thơ trước mùa thiên nhiên, đất qua điệu dân ca con người xuân của đất trời xứ Huế nước
9. II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
10. 1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước Bức tranh mùa xuân thiên nhiên được phác họa như “Mọc giữa dòng sông xanh thế nào? Một bôngAnswer hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng.”
11. 1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước § Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên: ØDòng sông xanh ØBông hoa tím biếc ØCon chim chiền chiện Answer Þ Từ “mọc” đảo ngữ có tác dụng nhấn mạnh sự khỏe khoắn một sức sống vươn lên. Þ Màu sắc: sông xanh – tím biếc: màu đặc trưng của xứ Huế. Þ Âm thanh: tiếng chim chiền chiện hót vang trời.
12. 1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước § Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên ÞBức tranh xuân tươi đẹp có sự hài hòa về mầu sắc, rộn rã âm thanh, khỏe khoắn căng tràn sức sống. Answer
13. 1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước § Cảm xúc đó được diễn tả tập trung ở chi tiết tạo hình: ØTừng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng ÞGiọt mưa mùa xuân, giọt âm thanh (chuyển đổi cảm giác) Answer ÞNiềm say xưa, ngây ngất trước vẻ đẹp của đất trời vào xuân, sự trân trọng vẻ đẹp của thi nhân.
14. 2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, Cách mạng HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI 1. Hình ảnh mùa xuân đất nước được gợi lên qua hình ảnh thơ nào? Em có nhận xét gì về hình ảnh ấy? 2. Xác Answerđịnh biện pháp nghệ thuật độc đáo trong đoạn thơ và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy? 3. Qua những hình ảnh, nghệ thuật đó em cảm cảm nhận được gì về tâm trạng cảm xúc của nhà thơ?
15. 2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, Cách mạng - Mùa xuân của đất nước: q Hình ảnh người cầm súng nói đến những người lính bảo vệ quê hương. q HìnhAnswer ảnh người ra đồng nói đến những người lao động xây dựng đất nước. ÞĐây là hai lực lượng chính của đất nước gắn liền với hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
16. 2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, Cách mạng - Mùa xuân của đất nước: q Lộc non là hình ảnh thực gắn với con người Lộc dắt đầy trên lưng Lộc trải dài nương mạ ÞGợi lênAnswer sức sống tươi trẻ trong thiên nhiên tạo vật, gợi liên tưởng đến những điều tốt đẹp , thành quả lao động của con người.
17. 2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, Cách mạng - Các thủ pháp nghệ thuật: liệt kê, điệp từ mùa xuân, lộc, điệp cấu trúc (tất cả như), từ láy. ÞThể hiện sức sống của mùa xuân qua nhịp điệu hối hả , âm thanhAnswer xôn xao. - Hình ảnh so sánh đẹp Đất nước như vì sao: nhìn từ lịch sử hào hùng bốn ngàn năm đi qua bao vất vả gian lao. ÞNiềm tự hào và tin vào tương lai của đất nước.
18. 3. Tâm niệm của nhà thơ Trước vẻ đẹp của mùa xuân đất nước, mùa xuân cách mạng, nhà thơ đã bộc lộ nguyện ước gì? - Tác giả ước: Þ Ước nguyện chân thành, AnswerTa làm con chim hót muốn được cống hiến phần Ta làm một cành hoa nhỏ bé nhưng có ích cho cuộc Ta nhập vào hòa ca đời, muốn được hoà nhập vào Một nốt trầm xao xuyến cuộc sống của đất nước.
19. 3. Tâm niệm của nhà thơ Em hãy chỉ ra nghệ thuật độc đáo mà nhà thơ sử dụng trong Answer đoạn thơ và nêu tác dụng?
20. 3. Tâm niệm của nhà thơ - Nghệ thuật: § Điệp ngữ: Ta làm, Dù là § Ẩn dụ: mùa xuân nho nhỏ §AnswerHoán dụ “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc” Ước nguyên cống hiến, hòa nhập của nhà thơ: Muốn được cống hiến phần nhỏ bé, tốt đẹp, hữu ích cho cuộc đời cho đất nước. Nguyện ước của nhà thơ thật đáng trân trọng bởi diễn ra bền bỉ, cống hiến trọn đời.
21. 4. Lời ngợi ca quê hương đất nước THẢO LUẬN § Nhận xét về âm hưởng của đoạn thơ? Tình cảm mà tác giả gửi gắm ở đây là gì? § Đặt Answerbài thơ trong hoàn cảnh ra đời, em có suy nghĩ gì về lí tưởng sống của tác giả?
22. 4. Lời ngợi ca quê hương đất nước - Âm hưởng của khúc dân ca xứ Huế: Làn điệu Nam ai, Nam bình ngọt ngào sâu lắng, điệp khúc như lời hát. ÞLòng tự hào, thiết tha yêu quê hương, đất nước. - ĐặtAnswer trong hoàn cảnh ra đời khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh và không lâu sau thì qua đời . ÞLí tưởng sống cao đẹp của nhà thơ của một con người trọn đời đi theo cách mạng trọn đời cống hiến
23. III. TỔNG KẾT
24. NỘI DUNG - Bài thơ thể hiện tâm niệm chân thành, tha thiết mà hết sức khiêm tốn của nhà thơ muốn cống hiến trọn đời cho đất nước. - Bài thơ là lời kêu gọi, thúc giục mọi thế hệ hãy sống đẹp, có ích cho cuộc đời, cho đất nước.
25. NGHỆ THUẬT - Thể thơ năm chữ, làn điệu dân ca miền Trung, âm hưởng nhẹ nhàng tha thiết. - Hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị. - Cấu tứ bài thơ chặt chẽ. - Giọng điệu bài thơ thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả.
26. LUYỆN TẬP Em hãy giải thích nhan đề Mùa xuân nho nhỏ?
27. LUYỆN TẬP Þ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ là biếu tương cho những gì tinh túy nhất, đẹp đẽ nhất của sự sống và của cuộc đời mỗi con người. Þ Thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước của cuộc đời. Þ Thể hiện quan điểm về sự thống nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng.
28. VẬN DỤNG Sau khi học xong văn bản này em có suy nghĩ gì về lẽ sống của tuổi trẻ hiện nay?
29. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học bài cũ, trả lời câu hỏi SGK. - Hoàn thành câu hỏi phần vận dụng. - Chuẩn bị bài mới.
30. CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!