Kế hoạch bài dạy Công nghệ Lớp 9 - Lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn - Năm học 2021-2022 - Trường: THCS Trung Nghĩa

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Công nghệ Lớp 9 - Lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn - Năm học 2021-2022 - Trường: THCS Trung Nghĩa

1. Trường: THCS Trung Nghĩa Họ và tên giáo viên: Hoàng Công Cường Tổ: KHTN Ngày soạn: 15/01/2022 Ngày giảng: 18/01/2022 CHỦ ĐỀ: LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN Môn học: Công nghệ ;Lớp: 9 Thời gian thực hiện: 3 tiết I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Vẽ được sơ đồ nguyên lí, sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn - Xây dựng được qui trình lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn - Lắp được mô hình mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn đúng yêu cầu kĩ thuật 2. Năng lực a. Năng lực công nghệ - Năng lực nhận thức Công nghệ: Giải thích được nguyên lí làm việc của mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. - Năng lực sử dụng Công nghệ: Lắp được mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn đúng qui trình, đảm bảo an toàn điện và các yêu cầu kĩ thuật. - Năng lực thiết kế Công nghệ: Thiết kế được sơ đồ mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. b. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động tích cực hoàn thành những thao tác lắp đặt mạch điện theo sự phân công của nhóm học tập. 3. Phẩm chất - Trách nhiệm: Thực hiện nhiệm vụ lắp đặt mạch điện đảm bảo an toàn điện, vệ sinh lao động, nghiêm túc trách nhiệm trong công việc.
2. 2 - Chăm chỉ: Chăm chỉ đọc sách, tài liệu để mở rộng hiểu biết về mạch điện chiếu sáng. Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học về mạch điện chiếu sáng. II. THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: - SGK, tài liệu tham khảo, phiếu học tập cho học sinh và dự kiến câu trả lời cho các câu hỏi. - Tranh, mô hình mạch điện hai công tắc hai cực điều khiên hai bóng đèn chiếu sáng. - Dụng cụ: kìm điện, kìm tuốt dây, khoan điện, tua vít, bút thử điện, dao nhỏ, thước kẻ, bút chì. - Vật liệu: cầu chì, công tắc hai cực, bóng đèn, đui đèn, bảng điện, dây dẫn, băng cách điện, giấy giáp, phụ kiện đi dây. 2. Chuẩn bị của học sinh: - Từ cuối giờ học trước, giáo viên thông báo, hướng dẫn học sinh tìm thông tin về cách lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai bóng đèn. Chuẩn bị dụng cụ, vật liệu và thiết bị thực hành theo nhóm hoặc cá nhân. III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG TẠO HỨNG THÚ TÌM HIỂU MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN * Mục tiêu Tạo hứng thú và nhu cầu tìm hiểu về mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn * Hoạt động của học sinh: Quan sát hình ảnh mạch điện hai công tắc điều khiển hai đèn và công tắc hai cực để nhận xét cách bố trí và các thiết bị điện được sử dụng trong mạch điện. * Sản phẩm học tập của học sinh: Trả lời các câu hỏi và ghi vào vở. * Tổ chức hoạt động: 1. Với những kiến thức đã học và hiểu biết thực tiễn, hãy trả lời các câu hỏi sau: - Quan sát mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai bóng đèn chiếu
3. 3 sáng và cho biết các thiết bị điện được bố trí như thế nào? - Trong mạch điện chiếu sáng này ta sử dụng công tắc nào? Cấu tạo của công tắc gồm những bộ phận nào? 2. Nhóm thảo luận, thống nhất kết quả và báo cáo theo yêu cầu của giáo viên. Cụ thể là: - Nhóm học tập nghe các thành viên trong nhóm báo cáo kết quả hoạt động của cá nhân, tổng hợp các ý kiến cá nhân, thảo luận, thống nhất và ghi lại kết quả của nhóm. - Theo yêu cầu của giáo viên, vài nhóm của một đại diện báo cáo trước lớp kết quả hoạt động của nhóm. Đề nghị học sinh trong lớp nhận xét, chỉnh sửa, bổ sung. 3. Giáo viên nhận xét, đánh giá về tinh thần, thái độ học tập và kết quả mà học sinh đã báo cáo. Từ đó giáo viên phân tích cho học sinh thấy những hạn chế, sai sót trong vốn hiểu biết của các em rồi khéo léo khuyến khích học sinh nghiên cứu, tìm hiểu nội dung ở hoạt động tiếp theo. Gợi ý trả lời câu hỏi, bài tập trong hoạt động: Câu 1: Mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai bóng đèn chiếu sáng sử dụng hai công tắc hai cực để điều khiển bật tắt hai bóng đèn chiếu sáng ở hai vị trí khác nhau trong cùng một khu vực hoạt động chiếu sáng. Mạch điện sử dụng các thiết bị điện như: cầu chì, công tắc hai cực, đui đèn, bóng đèn. Câu 2: Mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai bóng đèn chiếu sáng sử dụng công tắc điện hai cực. Cấu tạo của công tắc hai cực gồm các bộ phận
4. 4 vỏ, các cực động và các cực tĩnh. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI VỀ SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN * Mục tiêu: - Giải thích được nguyên lí làm việc của mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. - Thiết kế được sơ đồ lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. * Hoạt động của học sinh: - Giải thích nguyên tắc hoạt động của mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. - Xây dựng sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. * Sản phẩm học tập: - Sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn vẽ vào vở * Tổ chức hoạt động: GV chia nhóm học sinh thảo luận, quan sát hình ảnh thực tế và trả lời câu hỏi định hướng tìm hiểu. Hoạt động dạy Hoạt động học - Yêu cầu học sinh quan sát sơ đồ, - Nhóm thảo luận, thống nhất câu trả thảo luận trả lời các câu hỏi, giúp giải lời: thích nguyên lí mạch điện: (1) Quan sát và cho nhận xét HS: - Hai bóng đèn mắc với nhau như thế - Hai bóng đèn mắc song song với nào? nhau. - Cầu chì, công tắc mắc vào dây pha - Cầu chì, công tắc mắc vào dây pha. hay dây trung hòa?
5. 5 O A CT1 HS: CT2 Giả sử ở trạng thái ban đầu, hai công tắc hai cực đang ở trạng thái như (2) Giả sử ở trạng thái ban đầu, hai trong hình: công tắc hai cực đang ở trạng thái như - Khi ta bật công tắc CT1 thì cực động trong hình. nối với cực tĩnh. Dòng điện từ dây - Khi ta bật công tắc CT1 thì mạch pha A qua cầu chì, qua cực động nối hoạt động như thế nào? với cực tĩnh (CT1) qua bóng đèn 1 về - Khi ta bật công tắc CT2 (CT1 hở) dây trung tính. Bóng đèn 1 phát sáng thì mạch hoạt động như thế nào? (bóng đèn hai vẫn tắt). - Khi ta bật công tắc CT2 (CT1 hở) thì cực động của CT2 nối với cực tĩnh. Dòng điện từ dây pha A qua cầu chì, qua cực động CT2 nối với cực tĩnh CT2 qua bóng đèn 2 về dây trung tính. Bóng đèn 2 phát sáng. - Khi hai công tắc ở trạng thái đóng, dòng điện từ dây pha A qua 2 cầu chì, (3) Giả sử ở trạng thái ban đầu, hai qua cực động nối với cực tĩnh, qua 2 công tắc hai cực ở trạng thái đóng bóng đèn về dây trung tính. Hai bóng (cực động tiếp xúc với cực tĩnh) đèn phát sáng. - Khi ta ngắt 1 trong hai công tắc bất - Khi ngắt 1 trong hai công tắc thì kỳ thì mạch hoạt động như thế nào? mạch tại công tắc đó bị hở, bóng đèn công tắc đó không có điện. Bóng đèn tắt. Bóng còn lại vẫn sáng.
6. 6 - GV yêu cầu nhóm học sinh thảo - Nhóm thảo luận thống nhất câu trả luận và thiết kế sơ đồ lắp đật mạch lời. Dựa trên trả lời các câu hỏi sẽ vẽ điện hai công tắc hai cực điều khiển được sơ đồ lắp đặt mạch điện. hai đèn. HS: - Trên một bảng điện gồm có 2 thiết (1) Xác định đồ dùng, thiết bị đóng bị đóng cắt (2 công tắc hai cực) và 2 cắt, thiết bị bảo vệ bảng điện. Vị trí thiết bị bảo vệ (2 cầu chì). Thiết bị lắp đặt các thiết bị điện trên bảng điện bảo vệ và đóng cắt được lắp ở những có đặc điểm gì? vị trí khác nhau, có độ chênh lệch về độ cao. (Chú ý: có thể sử dụng phương án sử dụng một cầu chì bảo vệ cho 2 bóng đèn để tiết kiệm thiết bị) (2) Vì sao công tắc phải mắc ở dây - Công tắc, cầu chì mắc trên dây pha pha? vì khi chập mạch hoặc quá tải thì nhiệt độ trên dây pha tăng cao, quá nhiệt độ chịu đựng làm dây pha ngắt ra khỏi thiết bị giữ cho thiết bị được an toàn (3) Chuyển sơ đồ nguyên lí sang sơ đồ lắp đặt: Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện + Vẽ đường dây nguồn O A + Xác định vị trí đặt bảng điện và bóng đèn + Vẽ đường dây điện dựa theo sơ đồ nguyên lí. HOẠT ĐỘNG 3: THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN * Mục tiêu: Lắp được mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn
7. 7 đúng quy trình, đảm bảo an toàn điện và các yêu cầu kĩ thuật. Chủ động, tích cực hoàn thành các thao tác lắp đặt mạch điện theo sự phân công của nhóm học tập. Thực hiện nhiệm vụ lắp đặt mạch điện đảm bảo an toàn điện, vệ sinh lao động, nghiêm túc, trách nhiệm trong công việc. * Hoạt động của học sinh: Lắp được mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn theo sơ đồ lắp đặt. * Sản phẩm của học sinh: Mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. * Tổ chức hoạt động: - Giáo viên yêu cầu mỗi nhóm từ sơ đồ lắp đặt mạch điện, lập bảng dụng cụ, vật liệu và thiết bị cần sử dụng: Bảng 1. Bảng dụng cụ, vật liệu và thiết bị: TT Tên dụng cụ, vật liệu và thiết bị Số lượng 1 Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, koan các loại, tua vít, bút thử điện, thước kẻ, bút chì 2 Vật liệu: Dây dẫn điện, băng dính cách điện, bảng điện 3 Thiết bị: 2 công tắc 2 cực, 2 cầu chì, 2 đui đèn, 2 bóng đèn, 1 phích cắm điện - Giáo viên yêu cầu các nhóm HS tự chuẩn bị dụng cụ, vật liệu, thiết bị cần sử dụng để thực hành dựa trên sơ đồ nhóm xây dựng. • Bước 1: Vạch dấu vị trí đặt các thiết bị điện, đồ dùng điện và đường đi dây dẫn. • Bước 2: khoan lỗ lắp đặt các thiết bị điên và lỗ luồn dây dẫn. • Bước 3: Lắp đặt thiết bị vào bảng điện. • Bước 4: Lắp đặt dây dẫn từ bảng điện ra đèn. • Bước 5: Kiểm tra mạch điện theo yêu cầu. • Bước 6: Vận hành. Quy trình lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn: Điền phiếu học tập vè quy trình lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều
8. 8 khiển hai đèn: Các công đoạn Dụng cụ Yêu cầu kĩ thuật Vạch dấu Khoan lỗ Lắp đặt thiết bị vào bảng điện Nối dây ra đèn Kiểm tra Vận hành - Các nhóm HS thực hiện lắp đặt mạch điện theo quy trình đã nêu. GV lưu ý các nhóm/ cá nhân HS: • Cần buộc nút trong đui đèn, quan sát và uốn nắn các thao tác sai. • Cần đảm bảo an toàn điện trong quá trình thực hành, chỉ được cấp nguồn vận hành khi được GV đồng ý, theo dõi giám sát. - Các nhóm tự đánh giá kết quả thực hành theo các thao tác đánh giá sau: • Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, vật liệu và thiết bị • Kiểm tra sản phẩm: Vị trí lắp đặt các thiết bị và đi dây theo đúng sơ đồ mạch điện; các mối nói chắc chẵn, bố trí các thiết bị gọn, đẹp. • Vận hành đúng yêu cầu - Các nhóm nộp sản phẩm. Giáo viên nhận xét, đánh giá theo các tiêu chí: • Kết quả thực hành lắp được mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn • Quy trình tiến hành và thời gian hoàn thành • Thái độ tham gia thực hành của từng thành viên trong nhóm. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức kỹ năng đã học về mạch điện hai công tắc hai
9. 9 cực điều khiển hai đèn vào thiết kế mạch điện chiếu sang ở các khu vực khác nhau trong thực tiễn như mạch điện chiếu sang trong phòng khách, phòng chăm bếp Chăm chỉ đọc sách, tài liệu để mở rộng hiểu biết về mạch điện chiếu sang. - Hoạt động của học sinh: Thảo luận và vẽ sơ đồ mạch điện sử dụng hai công tắc hai cực để chiếu sang đồng thời hoặc luân phiên ở phòng khách, phòng bếp, hội trường,tiệm trà chanh. - Sản phẩm học tập: Sơ đồ lắp mạch điện sử dụng hai công tắc hai cực chiếu sáng các bóng đèn màu trong tiệm trà chanh - Tổ chức hoạt động: Hoạt động dạy Hoạt động học Chia nhóm, yêu cầu học sinh tìm hiểu _Học sinh thảo luận nêu ra những địa thực tiễn ở gia đình, địa phương và điểm có thể ứng dụng mạch điện đó giải quyết các tình huống sau: HS: *Những địa điểm có thể sử dụng + Mạch điện chiếu sáng phòng khách mạch điện chiếu sáng dung hai công + Mạch điện chiếu sáng phòng bếp tắc hai cực điều khiển hai bòng đèn + Mạch điện chiếu sáng trang trí nhà + Khu vực lắp mạch điện? hang, quán nước, quán cà phê + Vị trí để công tắc bóng đèn, số lượng đèn chiếu sáng *Chọn một trong hai tình huống: TH 1 : Thiết kế mạch điện chiếu sáng trong phòng khách có thể bật tắt đồng thời bóng trang trí và chiếu sáng TH2: Thiết kế mạch điện chiếu sáng + Nhóm học sinh thảo luận thống nhất đèn trang trí quán trà tranh và vẽ sơ đồ mạch điện Trong đó cần xác minh được: + Đại diện nhóm báo cáo kết quả, + Vị trí lắp đặt thiết bị điện trên bảng thảo luận về ứng dụng của mạch điện điện, số lượng đèn chiếu sáng trong thực tế + Vẽ sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt
10. 10 + GV tổ chức cho học sinh báo cáo ,thảo luận và nêu ứng dụng của mạch điện + GV thu báo cáo, nhận xét, đánh giá và cho điểm bài thu hoạch của học sinh